БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ АҚТАУ АУЫЛДЫҚ ОКРУГІНІҢ ГАЖ-ТЕХНОЛОГИЯЛАР ҚОЛДАНУ НЕГІЗІНДЕ ТОПЫРАҚ ЖАМЫЛҒЫСЫНЫҢ ЗЕРТТЕУ

Қәзіргі нарықтық жағдайда топырақты тиімді пайдалану және қорғау жаңа ғылыми-әдістемелік тәсілдер қолдану талап етуде. Осындай жүйелі-аналитикалық тәсілдерін арқылы топырақ кадастрын ұйымдастыру үшін дәстүрлі жерүсті әдістерімен геоақпараттық жүйелер (ГАЖ) технологияларын үйлестіру үшін әр түрлі аэроғарыштық суреттерді кеңінен пайдалану қажет. Топырақ жамылғысының құрылымдарын картаға түсіру және оларды сандық бағалау үшін қажетті ақпарат жиынтығы ГАЖ деректер базасында сипатталады. Деректерді интеграциялау кеңістік және атбибуттік компонент арқылы жүзеге асырылады: топографиялық және тақырыптық карталардың нәтижелері. Сонымен қатар, ГАЖ атбибуттік деректер базасын құру кезінде тақырыптық карталарды цифрландыруды қамтиды, олар бір картографиялық проекцияға қосылған (1:50 000 масштабтағы топографиялық карта ретінде қолданылды). Жұмыстың нәтижесінде ГАЖ-нің тақырыптық карталары және атбибуттік деректер базасы құрылды: топырақ. Зерттеу нәтижесілері ҒАЖ технологиясына негізінде Батыс Қазақстан облысың Шыңғырлау ауданы Ақтау ауылдық округінің сандық топырақ картасы ArcGIS бағдарламалық өнімін қолдана отырып құрастырылды.

1. Есполов, Т.И. О разработке агрогеоинформационной системы Казахстана: постановка проблемы /Т.И. Есполов, О.А. Алипбеки, Ж.Т. Сейфуллин и др. //Исследования. Результаты, 2006. - №6. - С.3-8.

2. Алипбеки, О.А. Разработка и внедрение электронного сельского хозяйства путь к повышению конкурентоспособности аграрного производства Казахстана /О.А. Алипбеки //Повышение конкурентоспособности сельскохозяйственного производства Казахстана: проблемы и пути решения: сб. тр. межд. науч.-практ. конф. – Алматы: Агроуниверситет. - 2007. - С.14-17.

3. Есполов, Т.И. О проблеме устойчивого развития агроресурсов и фондов /Т.И. Есполов, О.А. Алипбеки, С.А. Кешуов //сб. тр. межд. науч.-практ. конф. посвящ. 70-летию заслуженного работника сельского хозяйства Республики Казахстан Байжуманова А.Б. - Алматы: Бастау.- 2008.- С. 4-6.

4. Салихов, Т.Қ. Топырақтану: оқулық / Т.Қ. Салихов - Алматы: «Эверо» баспасы, 2016.– 457 бет.

5. Салихов, Т.К., Сапиев Е., Салихова Т.С. Изучение почвенного покрова Жанакушского сельского округа Западно-Казахстанской области на основе применения ГИС-технологий /Т.К.Салихов, Е.Сапиев, Т.С.Салихова //Вестник Национального ядерного центра Республики Казахстана. - 2018. - № 1. – С. 105-109.

6. Салихов, Т.К. Биохимические свойства почвенного покрова геоэкосистем Акшатского сельского округа / Т.К. Салихов //Вестник Национального ядерного центра Республики Казахстана. - 2018. - № 1. – С. 110-113.

7. Салихов, Т.К. Современное состояние плодородия почвенного покрова геоэкосистем Лубенского сельского округа /Т.К.Салихов //Вестник Казахско-Британского технического университета. - 2017. - № 1. - С. 52-55.

8. Салихов, Т.К. Лубен ауылдық округінің геоэкожүйелеріндегі топырақ жамылғысының қазіргі кездегі жағдайы /Т.К. Салихов //Вестник Национального ядерного центра Республики Казахстана. - 2017. - № 1. - С. 113-119.

9. Ковда В.А. Солончаки и солонцы: монография. – М: Академия наук СССР, 1937. – 249 с.