СЕМЕЙ СЫНАҚ ПОЛИГОНЫНДАҒЫ БІРІНШІ ЖЕРҮСТІ ЯДРОЛЫҚ СЫНАҚТАН КЕЙІН ПАЙДА БОЛҒАН РАДИОАКТИВТІ ТҮСУЛЕРДІҢ ІЗДЕРІНДЕГІ PINUS SILVESTRIS-ТЕ ЖАСАНДЫ РАДИОНУКЛИДТЕРДІҢ ҚҰРАМЫ

Жұмыс барысында, Семей сынақ полигонында өткізілген бірінші ядролық сынақтан кейінгі (29.08.49ж.) радиоактивті түсу іздері өтетін телімдегі қарағайлы орманда ¹³⁷Cs, ⁹⁰Sr, ²⁴¹Am, ^239-240Pu жасанды радинуклид-терінің құрамын зерттеу нәтижелері келтірілген. Топырақтағы тиесілі белсенділіктің максималды мәні – ^239+240Pu және ¹³⁷Cs үшін, ал төмен мәні – ⁹⁰Sr және жалғызілік жағдайда – ²⁴¹Am радионуклидтері үшін тән. Құрылымдық элементтер түрінде келтірілген шығу тегі өсімдік тектестер нысаны қарағай діңінде (Pinus silvestris) ^239+240Pu мен ⁹⁰Sr жоғары дәрежеде жинақталған, сонымен бірге тиесілі белсенділіктің максималды мәні қабығында да анықталды.

1. Алексахин P.M., Нарышкин М.А. Миграция радионуклидов в лесных биогеоценозах. М.: Наука, 1977. 144 с.

2. Куликов Н.В., Молчанова И.В. Континентальная радиоэкология. М.: Наука, 1975. 184 с.

3. Куликов Н.В., Молчанова И.В., Караваева Е.Н. Радиоэкология почвенно-растительного покрова. Свердловск: УрО АН СССР, 1990. 172 с.

4. Тихомиров Ф.А. Распределение и миграция радионуклидов в лесах ВУРС при радиоактивных выпадениях // Экологические последствия аварии на Южном Урале. М.: Наука, 1993. С. 21–39.

5. Тихомиров Ф.А., Алексахин P.M., Федоров Е.А. Миграция радионуклидов в лесах и действие ионизирующих излучений на лесные насаждения// Peaceful uses of atomic energy. Vienna: IAEA, 1972. Vol. 11. P. 675–684.

6. A.I. Shcheglov, O.B. Tsvetnova, and A.L. Klyashtorin Biogeochemical migration of technogenic radionuclides in forest ecosystems. – Nauka, Moscow, 2001. – 235 p.

7. Переволоцкий А.Н. Радиационно-экологическая обстановка в лесных биогеоценозах: динамика, факторы, прогноз (на примере региона аварии Чернобыльской АЭС): Обнинск, 2013. – 30 c.

8. Стрильчук Ю.Г. Радиационная обстановка на территории сосновых боров Прииртышья / Ю.Г. Стрильчук, В.С. Осинцев, Р.Ю. Магашева // Актуальные вопросы радиоэкологии Казахстана [Сборник трудов Национального ядерного центра Республики Казахстан за 20011–2012 гг.] / под рук. Лукашенко С.Н. – Т.1. – Вып. 4. – Павлодар: Дом печати, 2013. – С. 221–248.- ISBN 978-601-7112-74-5.

9. Методика измерения гамма-фона территорий и помещений: утвердил Зам. Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан М.Б. Спатаев, 25.08.1997. Алматы, 1997. 1 c.

10. Активность радионуклидов в объемных образцах. Методика выполнения измерений на гамма-спектрометре МИ 2143- 91: МИ 5.06.001.98 РК. Алматы, 1998. 18 с.

11. Методика определения содержания искусственных радионуклидов плутония-(239+240), стронция-90 в объектах окружающей среды (почвах, грунтах, донных отложениях и растениях): Алматы, 2010. 25 с.

12. Временные допустимые уровни содержания радионуклидов в объектах контроля Минсельхоза РК, не вошедших в перечень Минздрава Республики, 22.02.94.