СЕМЕЙ СЫНАҚ ПОЛИГОНЫНДАҒЫ ШЫҒУ ТЕГІ ТЕХНОГЕНДІ СУ НЫСАНДАРЫНДА РАДИОНУКЛИДТЕРДІҢ ҚАЙТА ТАРАЛУЫ
https://doi.org/10.52676/1729-7885-2019-3-147-155
Аңдатпа
Бұл жұмыста, Семей сынақ полигонындағы (ССП) шығу тегі техногенді су нысандарында «түптік шөгінділер – су - өсімдік» жүйесінде радионуклидтік ластанудың таралу сипаты мен деңгейін кешенді зерттеу деректері келтірілді. Зерттеу нысандары ретінде «Тәжірибе даласы», «Балапан», «Телкем» және «Сары өзен» сынақ алаңдарында орналасқан ядролық сынақтар өткізу нәтижесінде пайда болып, суға толған қазаншұңқырлар алынды. Аталған зерттеулер шеңберінде түптік шөгінділердің, сулардың, жағалау-судағы, жағалаудағы, судағы өсімдіктердің сынамалары қатар алынып 241Am, 137Cs, 90Sr және 239+240Pu техногенді радионуклидтердің құрамын анықтау жұмыстары жүргізілді. Өткізілген зерттеулердің нәтижесінде, түптік шөгінділерде және суда коэффициенттердің таралуы (Кт), сонымен қатар өсімдіктерге арналған жинақталу коэффициенттері (Жк) есептелді. Алынған нәтижелердің негізінде, ССП-ғы шығу тегі техногенді су нысандарында радионуклидтік ластанудың қайта таралуына талдама жасалды.
Авторлар туралы
А. K. Айдарханова
ҚР ҰЯО РМК «Радиациялық қауіпсіздік және экология институты» филиалы
Қазақстан
Курчатов
Қазақстан
Курчатов
Н. В. Ларионова
ҚР ҰЯО РМК «Радиациялық қауіпсіздік және экология институты» филиалы
Қазақстан
Курчатов
Қазақстан
Курчатов
А. Л. Дашук
ҚР ҰЯО РМК «Радиациялық қауіпсіздік және экология институты» филиалы
Қазақстан
Курчатов
Қазақстан
Курчатов
Әдебиет тізімі
1. Коробкин, В.И. Экология: учеб. для вузов / В.И. Коробкин, Л.В. Передельский. – Ростов на Дону: Феникс. - 2007. – С. 198–207.
2. Актуальные вопросы радиоэкологии Казахстана. Оптимизация исследований территории Семипалатинского испытательного полигона с целью их передачи в хозяйственный оборот / под рук. Лукашенко С.Н. - Павлодар: Дом печати, 2015. - Вып. 5. – С. 87–90.
3. Мирные ядерные взрывы: обеспечение общей и радиационной безопасности при их проведении / под рук. проф. В.А. Логачева. – М.: Изд. АТ, 2001. – С 265–271.
4. Субботин С.Б. Современное радиоэкологическое состояние окружающей среды на испытательной площадке СИП «Сары-Узень» / Субботин С.Б., Стрильчук Ю.Г., Новикова Е.А. и др. // Актуальные вопросы радиоэкологии Казахстана [Сборник трудов Национального ядерного центра Республики Казахстан за 2011–2012 гг.] / под ред. С.Н. Лукашенко. – Павлодар: Дом печати, 2013. – Т.1. – Вып. 4. – С. 117–187.
5. Гидросфера. Общие требования к отбору проб донных отложений водных объектов для анализа на загрязненность: ГОСТ 17.1.5.01.-80. – Введ. 1982-01-01. – М.: Изд-во стандартов, 1984. – 7 с.
6. Вода. Общие требования к отбору проб: СТ РК ГОСТ 51592-2003. – Введ. 2005-01-01. – Астана: Госстандарт, 2005. – 72 с.
7. Определение содержания искусственных радионуклидов плутония-(239+240), стронция-90 и цезия-137 в водах методом концентрирования: МВИ KZ.07.00.01684-2013. – Алматы: Изд-во ИЯФ, 2012. – 13 с.
8. Активность радионуклидов в объемных образцах. Методика выполнения измерений на гамма-спектрометре: МИ 2143- 91 № 5.06.001.98. – Введ. 1998-06-02. – 1991. – 17 с.
9. Методика определения изотопов плутония-(239+240), стронция-90 и америция-241 в объектах окружающей среды (почвы, растения, природные воды): МИ 06-7-98. – Введ.1998-03-04. – Алматы: Алматинское ГП «ЦСМС», 1998. – 22 с.
10. Handbook of Parameter Values for the Prediction of Radionuclide Transfer in Terrestrial and Freshwater Environments: Technical Reports Series No. 472, IAEA. – Vienna: IAEA, 2010. – Р. 4–6.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Айдарханова А.K., Ларионова Н.В., Дашук А.Л. СЕМЕЙ СЫНАҚ ПОЛИГОНЫНДАҒЫ ШЫҒУ ТЕГІ ТЕХНОГЕНДІ СУ НЫСАНДАРЫНДА РАДИОНУКЛИДТЕРДІҢ ҚАЙТА ТАРАЛУЫ. ҚР ҰЯО жаршысы. 2019;(3):147-155. https://doi.org/10.52676/1729-7885-2019-3-147-155
For citation:
Aidarkhanova A.K., Larionova N.V., Dashuk A.L. REDISTRIBUTION OF RADIONUCLIDES IN WATER BODIES OF TECHNOGENIC ORIGIN AT THE SEMIPALATINSK TEST SITE. NNC RK Bulletin. 2019;(3):147-155. (In Russ.) https://doi.org/10.52676/1729-7885-2019-3-147-155
Қараулар:
352
Мақаланы эл. пошта арқылы жіберу 