ПЛАЗМАЛЫҚ-ҮСТІРТІН ӘСЕРЛЕРДІ ЗЕРТТЕУДЕГІ ПЛАЗМАЛЫҚ-ШОҚТЫ ҚОНДЫРҒЫЛЫ ЕЛІКТЕГІШ СТЕНДТІҢ РОЛІ

КТМ қондырғысындағы ғылыми зерттеулердің тиімділігін қамтамасыз ету бағдрламасының мақсатына сәйкес 2008 жылы ҚР ҰЯО РМК АЭИ филиалының базасында плазмалық-шоқты эксперименттік сынақтық еліктегіш стенді құрылған болатын, оның ролі перспективалық құрылымдылық материалдардан алынған кіші көлемді үлгілерді сынау және термоядролық реакторлардың диагностикалық жабдықтарын реттеуге негізделген. Қондырғы түрлі арнайы міндеттерді шешуге арналған әмбебаптылыққа және жылдам қайта реттеу мүмкіндігіне бағытталған, сонымен қатар оның үлкен мүмкіндіктері бар және материалдарды кешендік жағдайларда оларға плазмалық ағынмен де және қуатты жылу жүктемесімен де әсер ету жағдайында сынауға мүмкіндік береді.

1. Kaname Ikeda. ITER on the road to fusion energy. – Nucl. Fusion, 2010, Т. 50.– DOI:10.1088/0029-5515/50/1/014002.

2. Goebel, D. M., Campbell, G., Conn, R. W. Plasma surface interaction experimental facility (PISCES) for materials and edge physics studies. – Journal of Nuclear Materials, 1984, vol. 121, p. 277–282.

3. Antar G. Y. On the origin of ‘‘intermittency’’ in the scrape-off layer of linear magnetic confinement devices. – Physics of plasmas, 2003, vol. 10, No 9, р. 3629-3634.

4. Hudson B. F., Doerner R.P. Impurity transport measurements in the PISCES-A linear plasma device. – 2011.

5. Doerner R.P., Baldwin M.J. Schmid K. The influence of beryllium containing plasma on the evolution of a mixed-material surface. – Physica Scripta, 2004, vol. T111, p.75–79.

6. Doerner R.P. Measuring the difference between gross and net erosion. – Nuclear Fusion, 2012, vol.51, 7 pp.

7. N. Ohno, D. Nishijima, S. Takamura et al. Static and dynamic behaviour of plasma detachment in the divertor simulator experiment NAGDIS-II. – Nuclear Fusion, 2001, vol.41, p.1055-1065.

8. Kastelewicz H., Fussmann G. Plasma modeling for the PSI Linear plasma device. – Contrib. Plasma Physics, 2004, vol.44, No 4, р.352–360.

9. Pospieszczyk A., et.al. Spectroscopic characterisation of the PSI-2 plasma in the ionising and recombining state. – Journal of Nuclear Materials, 2013, vol.438, p. S1249–S1252.

10. Kreter A. et.al. Status of technological development for the JULE-PSI project. – 4th International Workshop on Plasma Material Interaction Facilities for Fusion Research (PMIF), 2013.

11. Kreter A., et.al. Linear plasma device PSI-2 for PMI studies. – Fusion science and technology, 2015, vol.68, p.8–14.

12. B. Unterberg et al. New linear plasma devices in the trilateral euregio cluster for an integrated approach to plasma surface interactions in fusion reactors. – Fusion Engineering and Design, 2011, vol.86, p.1797–1800.

13. Мартыненко Ю.В., Хрипунов Б.И., Петров В.Б. Изменение поверхности вольфрама и графита под воздействием больших потоков плазмы. – ВАНТ Сер. Термоядерный синтез, 2009, вып. № 4, с.14–23.

14. Плазменная химико-термическая обработка поверхности стальных деталей / Е.В. Берлин, Н.Н. Коваль, Л.А. Сейдман.– М.: Техносфера, 2012.– 464 c.– ISBN: 978-5-94836-328-8.

15. Formation process of tungsten nanostructure by the exposure to helium plasma under fusion relevant plasma conditions / S. Kajita, W. Sakaguchi, N. Ohno, N. Yoshida, T. Saeki // Nuclear Fusion.– 2009.– 49.– 095005.

16. Nanostructuring of molybdenum and tungsten surfaces by low-energy helium ions / G. De Temmerman, K. Bystrov, J.J. Zielinski, M. Balden, G. Matern, C. Arnas, L. Marot // Journal of Vacuum Science and Technology. – 2012.– A 30.– 041306.

17. Interaction between nitrogen plasma and tungsten / Т. Tulenbergenov, M. Skakov, A. Kolodeshnikov, V. Zuev, B. Rakhadilov, I. Sokolov, D. Ganovichev, A. Miniyazov, O. Bukina // Nuclear Materials and Energy, July 2017.– P. 1–5.

18. Рентгенофазовый анализ материала покрытий на поверхности образцов вольфрама, полученных на плазменно-пучковой установке: протокол №12-230-02/1365 от 19.09.18 // Филиал ИАЭ РГП НЯЦ РК. – Курчатов, 2018.