ТЕҢКАНАЛДЫ БҰРЫШТЫҚ ПРЕСТЕУ РЕЖИМДЕРІНІҢ АМЦ ҚОРЫТПАСЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ МЕН ҚАСИЕТТЕРІН ҚАЛЫПТАСУЫНА ӘСЕРІ

Бұл жұмыста ультраұсақтүйіршікті құрылымды қалыптастыру ерекшеліктері және теңканалды бұрыштық нығыздау (ТКБН) әдісімен өңделген АМЦ алюминий қорытпасының механикалық қасиеттерін арттыру заңдылықтары қарастырылған. АМЦ алюминий қорытпасының құрылымы мен механикалық сипаттамаларының (микротақтығы мен тозуға төзімділігі ) өзгеруін, өту санына және ТКБН кезінде престеу арналары арасындағы бұрышқа байланысты жүйелі түрде зерттеу жүргізілді. Жұмыста өтпе жолдар санының өзгеруі есебінен түйіршіктердің әр түрлі өлшемін және механикалық сипаттамалардың әр түрлі мәндерін алуға болады. Түйіршіктер мөлшерінің азаюымен АМЦ қорытпасының микро қаттылығы бастапқы жағдаймен салыстырғанда 4,5 есе артатыны анықталды. ТКБН-12 кейін массаның жоғалуы төмендейді, бұл АМЦ қорытпасының тозуға төзімділігінің 13–14% артуын көрсетеді. АМЦ ТКБН кейін беріктік сипаттамалары жоғарылайды, ультракүлгін күйге өту кезінде икемділік төмендейді.

1. Valiev R.Z., Islamgaliev R.K., Alexandrov I.V. Bulk nanostructured materials from severe plastic deformation // Progress in Materials Science V. 45, P. 103–189 (2000).

2. Gorelik S.S., Dobatkin C.B., Kaputkina JIM. Rekristallizatsiya metallov i splavov 3-ye izd. M.: MISIS, P. 432 (2005) [in Russian].

3. Storojeva L., Ponge D., Kaspar D., Raabe D. Development of microstructure and texture of medium carbon steel during heavy warm deformation // Acta Materialia 52, P. 2209–2220 (2004).

4. Raabe D., Kumar R. Tensile deformation characteristics of bulk ultrafine-grained austenitic stainless steel produced by thermal cycling // Scripta Materialia 66, P. 634–637 (2012).

5. Segal V.M. Razvitiye obrabotki materialov intensivnoy sdvigovoy deformatsiyey / V.M. Segal // Metally 1, P. 5–14 (2004) [in Russian].

6. Grigorevich V.K. // Tverdost' i mikrotverdost' metallov. - M.: Nauka, P. 230 (1976) [in Russian].

7. Valiyev R.Z., Aleksandrov I.V. Nanostrukturnyye materialy, poluchennyye intensivnoy plasticheskoy deformatsiyey. M.: Logos, P. 272 (2000) [in Russian].

8. Skakov, M., Rakhadilov, B., Scheffler, M., Batyrbekov, E. Microstructure and tribological properties of electrolytic plasma nitrided high-speed steel // Materials Testing 57(4), P. 360–364 (2015).

9. Uazyrkhanova G., Rakhadilov B., Myakinin A., Uazyrkhanova Zh. The Change in the Thin Structure and Mechanical Properties of Aluminum Alloys at Intensive Plastic Deformation // Materials Science Forum Submitted: 1662-9752, V. 906, P. 114–120 / Trans Tech Publications, Switzerland (2017).

10. Tereshchenko N.A., Yakovleva I.L., Zubkova T.A., Chukin M.V., and Koptseva N.V. Structure Levels of Pearlite Deformation in Carbon Steel of Eutectoid Composition // The Physics of Metals and Metallography V.114, 5, P. 430–439 (2013).

11. Belyakov A., Sakai T., Miura H., Kaibyshev R. Substructures and internal stresses developed under warm severe deformation of austenitic stainless steel // Scripta Mater Vol. 42, 4, P. 319–325 (2000).

12. Calcagnotto M., Adachi Y., Ponge D., Raabe D. Deformation and fracture mechanisms in fine- and ultrafine-grained ferrite/martensite dual-phase steels and the effect of aging // Acta Materialia 59, P. 658–670 (2011).