ТҰЙЫҚТАЛҒАН ЯОЦ-дегі РЕСЕЙЛІК ШАПШАҢ РЕАКТОРЛАРДЫ ЭКСПОРТТАУ КЕЗІНДЕГІ ЯДРОЛЫҚ ТАРАЛУ ЖОЛДАРЫНДАҒЫ ТОСҚАУЫЛДАР (БРЕСТ-ОД-300 ҮЛГІСІНДЕ)

Таяудағы онжылдықтар ішінде тұйықталған ядролық отын цикліндегі шапшаң реакторларды ядролық қаруы жоқ елдерге экспорттаудың басталуы мүмкін, бұл ядролық қаруды таратпау режимін күшейтуді және МАГАТЭ кепілдіктерінің тиімділігін арттыруды талап етеді. Бұған техникалық тосқауылдар жасау арқылы да, ядролық материалдарды есепке алу және бақылау жүйесін жетілдіру және оларды сенімді физикалық қорғауды қамтамасыз ету арқылы да қол жеткізуге болады. Тәжірибелік-демонстрациялық энергетикалық кешен құрамында салынып жатқан БРЕСТ-ОД-300 реакторының үлгісінде конструкциялық және технологиялық ерекшеліктерге талдау жасалды, бұл импорттаушы мемлекеттің өзі қабылдаған халықаралық міндеттемелерді бұза отырып, ядролық материалдардың мақсатын өзгертуге және ядролық қаруды немесе басқа да ядролық жарылғыш құрылғыларды жасап шығару үшін ядролық қондырғылар мен технологияларды мақсатсыз пайдалануына кедергі келтірмек немесе айтарлықтай қиындатпақ.

1. Нигматулин Р.И. Четыре «э» современности: экономика, экология, энергетика, этнос. // СПб.: СПбГУП, – 2015. избранные лекции Университета.

2. Шполянская Н.А. Геокриология. Эволюция криолитозоны и глобальные изменения климата. Учебное пособие. // М.: «КДУ» (Книжный Дом Университета), «Добросвет», 2018.

3. Адамов Е.О., Орлов В.В., Рачков В.И., Слесарев И.С., Хомяков Ю.С. Ядерная энергетика с естественной безопасностью: смена устаревшей парадигмы, критерии. // Известия академии наук. Энергетика. 2015. № 1. С. 13–29.

4. Пономарев Л.И. Без ядерной энергетики у нынешней цивилизации нет будущего // Атомный эксперт. 2018. № 3–4. С. 70–75.

5. Панченко С.В., Линге И.И., Сахаров К.В., Воробьева Л.М., Мелихова Е.М., Уткин С.С., Крышев И.И, Сазыкина Т.Г., Гераськин С.А. Радиологическая обстановка в регионах расположения предприятий Росатома. // М.: «САМ полиграфист», 2015.

6. Горин Н.В., Абрамова Н.Л., Нечаева С.В., Головихина О.С. Воспитание у населения востребованного отношения к атомной энергетике // Государственное управление. Электронный вестник. 2021. № 87, С. 7–18. https://doi.org/10.24412/2070-1381-2021-87-7-18.

7. Горин Н.В., Екидин А.А., Нечаева С.В., Головихина О.С. Информационные интересы общества и объектов атомной отрасли: уроки конфликтов // Государственное управление. Электронный вестник. 2020. № 83. С. 47–61. https://doi.org/10.24411/2070-1381-2020-10108.

8. Аврорин Е.Н., Чебесков А.Н. Быстрые реакторы и проблема ядерного нераспространения. // Изв. вузов. Ядерная энергетика, 2014, № 1, С. 64–76.

9. Гулевич А.В., Декусар В.М., Чебесков А.Н. и др. Возможность экспорта быстрых реакторов в условиях международного режима ядерного нераспространения. // Атомная энергия, 2019, т. 127, вып. 3, С. 171–175.