ИГР РЕАКТОРЛЫҚ ҚОНДЫРҒЫСЫН ПАЙДАЛАНУДАН ШЫҒАРУ ЖОБАСЫН НЕГІЗДЕУДЕГІ ЗЕРТТЕУЛЕР

Мақалада ИГР реакторлық қондырғысын пайдаланудан шығару жобасын негіздеу үшін зерттеудің нәтижелері келтірілген. Кешенді инженерлік-радиациялық зерттеу нәтижелері бойынша пайдаланудан шығарылатын ИГР реакторы жүйелерінің шекаралары айқындалды, сондай-ақ ИГР реакторлық қондырғысының (ИГР РҚ), оның жүйелері мен жабдықтарының жай-күйінің жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкестігі анықталды. Бөлу өнімдері мен активтендіру өнімдерінің белсенділігінің нейтрондық-физикалық есептеулері, сондай-ақ ИГР РҚ негізгі құрылымдық элементтерінен әртүрлі қашықтықтағы иондаушы сәулеленудің экспозициялық дозасының қуаты MCNP5 бағдарламалық кешенінің көмегімен орындалды. Орындалған есептеулердің нәтижелері бойынша радионуклидтер тобы анықталды, ол ИГР РҚ белсенді аймағының радиоактивті сәулеленуіне негізгі үлес қосады, сондай-ақ ИГР РҚ радиациялық жағдайына айтарлықтай әсер ететін құрылымның негізгі элементтері анықталды. Аспаптық және есептік зерттеулердің қорытындысы бойынша ҚР ЭМ АЭҚБК-мен «ИГР РҚ пайдаланудан шығару» техникалық жобасын әзірлеуге арналған техникалық тапсырма әзірленді және келісілді.

1. Закон Республики Казахстан. Об использовании атомной энергии: [от 12 января 2016 года № 442-V ЗРК]. – 28 с.

2. Технический регламент «Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок», утв. приказом Министра энергетики Республики Казахстан № 59 от 20 февраля 2017 года.

3. НП-033-11 – Общие положения обеспечения безопасности исследовательских ядерных установок. – Москва: ФБУ «НТЦ ЯРБ», 2011. – 54 с.

4. «Кодекс поведения по безопасности исследовательских реакторов», утв. резолюцией GC(48)/RES/10.A.8 Генеральной конференции МАГАТЭ 8 марта 2004 года.

5. Комплексное инженерное и радиационное обследование состояния систем и оборудования РУ ИГР: Отчет от 13.09.2021 / Филиал ИАЭ РГП НЯЦ РК; утв. В.С. Гныря. – Курчатов, 2021. – Рег. №36-100-05/451.

6. Tskhe V.K., Mukhamedov N.Ye., Gaydaychuk V.A., Kozlovskiy Ye.V., Gradoboev A.V. The method of the reactivity margin calculation required for the IGR reactor start-up in the “Pulse” mode // Annals of Nuclear Energy. – 2022. –Vol.168. https://doi.org/10.1016/j.anucene.2021.108875

7. По итогам рассмотрения результатов комплексной проверки работоспособности систем и элементов реактора ИГР: Акт от 27.08.2020 / Филиал ИАЭ РГП НЯЦ РК; утв. С.А. Березин. – Курчатов, 2020. – Рег. № 36-100-02/1608вн.

8. MCNP — A General Monte Carlo N-Particle Transport Code, Version 5. Volume I, II, III. X-5 Monte Carlo Team. Los Alamos, New Mexico 2003.

9. Briesmeister, J. F. MCNP − a general Monte-Carlo Code for neutron and photon Transport / J.F. Briesmeister [et al.]. – Los Alamos, 1997. – LA-7396M.

10. MacFarlane, R.E. New Thermal Neutron Scattering Files for ENDF/B-VI Release 2. – Los Alamos, 1994. – LA-12639-MS.

11. Журнал пусковой смены: Журнал от 26.10.2021 / Филиал ИАЭ РГП НЯЦ РК – Курчатов, 2021. – Рег. № 36-100-07, 51 с.

12. Машкович, В.П. Защита от ионизирующих излучений: справочник / В.П. Машкович, А.В. Кудрявцева. – М.: Энергоатомиздат, 1995, 496 с.

13. Голубев, Б.П. Дозиметрия и защита от ионизирующих излучений / Б.П. Голубев. – М.: Атомиздат, 1976, 504 с.

14. Веселкин, А.П. Инженерный расчет защиты атомных электростанций / А.П. Веселкин; под ред. Ю.А. Егорова. – М.: Атомиздат, 1976, 296 с.