1-МэВ ПРОТОНДАРДАН СИПАТТАЛҒАН РЕНТГЕН СӘУЛЕУЛЕРІНІҢ ШЫҒЫМЫНА КӨЛДІК ҚЫМДАРДЫ ӨЛШЕУ

Бұл мақалада жеделдетілген протондардың нысана атомдарымен әрекеттесуінен туындайтын тән рентгендік сәулеленудің  шығымы үшін көлденең қималарды өлшеуге бағытталған жұмыс берілген (PIXE). PIXE кірістілік деректері Mg-ден Bi-ге дейінгі массалық диапазондағы мақсатты атомдардың K-, L- және M-қабықшаларының энергиясы 1 МэВ протондармен қозуы кезінде өлшенді. Бұл жағдайда жоғары дәлдікпен Резерфорд формуласынан есептеуге болатын Резерфордтың кері шашырау қимасы арқылы PIXE шығыс қималарын есептеуге негізделген тәсіл қолданылды. Бұл тәсіл PIXE шығуының көлденең қималарын өлшеудегі қателерді азайтуға және осылайша алынған деректердің дәлдігін жақсартуға мүмкіндік береді. Болашақта 0,5– 1,7 МэВ/нуклон энергетикалық диапазонындағы басқа энергиялардың протондары мен ауыр зарядталған бөлшектерді қамту үшін зерттеу аймағын кеңейту жоспарлануда.

1. Johansson S.A.E., Campbell J.L. PIXE: A novel technique for element analysis. Chichester: John Wiley, 1988.

2. Brandt W., Lapicki G. // Phys. Rev. 1981. A 23. p. 1717.

3. Lapicki G., Goldstein M., Brandt W. // Phys. Rev. 1981. A 23. p. 2727.

4. Lapicki G. // X-ray spectrometry. 2005. № 34. p. 269.

5. Paul H., Sacher J. // Atom. Data Nucl. Data Tables. 1989. vol. 42. p. 105.

6. Brandt W., Lapicki G. // Phys. Rev. 1979. A 20. p. 465.

7. Труды XII Всесоюзного совещания по ускорителям заряженных частиц. М. 1990. с. 139.

8. Khan J.M., Potter D.L., and Worley R.D. Phys. Rev. 1965. A 139. p. 1735.

9. Proceedings of the Third International Conference on Atomic Physics. New York. Plenum Press. 1973. p. 155.

10. Basbas G., Brandt W., and Laubert R. // Phys. Rev. 1973. A7. p. 983.

11. Tawara H., Haciya Y., Ishii K., and Morita S. // Phys. Rev. 1976. A13. p. 572.

12. Lennard W. N. and Phillips D. // Nucl. Instr. Methods. 1979. 166, p. 521.

13. Sera K., Ishii K., Kamiya M., Kuwako A., and Morita S. // Phys. Rev. 1980. A21. p. 1412.

14. Geretschlaeger M., and Benka O. // Phys. Rev. 1986. A34, 866.

15. Bearse R.C., Close D.A., Malanify J.J., and Umbarger C.J. // Phys. Rev. 1973. A7. p. 1269.

16. Bodart F., Wilk S., Deconnik G. // X Ray Spectrometry. 1975. № 4. p. 161.

17. Beam-foil spectroscopy. Collisional and radiative processes / Plenum Press; edited by I.A. Sellin and D.J. Pegg, New York. 1976. Vol. 2. p. 519.

18. 9-th International Conference on the Physics of Electronic and Atomic Collisions. University of Washington. 1976. p. 419.

19. Khan M.R., Crumpton D., and Francols P.E. // J. Phys. 1976. B9. p. 455.

20. Knaf B., Presaer G., and Stahler J. // Z. Phys. 1977. A282, p. 25.

21. Lopes J.S., Jevus A.P., Ferrelra G.P., and Gil F.B. // J. Phys. 1978. B11. p. 2181.

22. Barfoot K.M., Mitchell I.V, Gilboy W. B., and Eschbach H. L. // Nucl. Instr. Methotds. 1980. № 168. p. 131.

23. Laegsgaard E., Andersen J.U., and Hogedal F. // Nucl. Instr. Methotds. 1980. № 169. p. 293.

24. Brown M.D., Simons D.G., Land D.J., and Brennan J.G. // Phys. Rev. 1982. A25. p. 2935.

25. Brown M.D., Simons D.G., Land D.J., and Brennan J.G. // IEEE Trans. Nucl. Sci. 1983. № 30. p. 957.

26. Geretshlager M., and Benks O. // Phys. Rev. 1986. A34. p. 866.

27. Kolatay E., Berenyl D., Kiss I., Riez S., Hock G., and Basco J. // Z. Phys. 1976. A278. p. 299.

28. Olabanji S.O., and Calvert J.M. // Nucl. Instr. Methotds. 1986. № 251. p. 354.

29. Hansteen J.M., and Messelt S. // Nucl. Phys. 1957. № 2. p. 526.

30. Singh D. // Phys. Rev. 1957. № 107. p. 711.

31. Messelt S. // Nucl. Phys. 1958. № 5. p. 435.

32. Proceedings of International Conference on Inner Shell Ionization Phenomena. U.S. AES, Oak Ridge. 1973. p. 1019.

33. Lear R.D., and Gray T.J. // Phys. Rev. 1973. A8. p. 2409.

34. Hopkins F., Brenn R., Whittemore A.R., Karp J., and Blattacherjce S.K. // Phys. Rev. 1975. A11. p. 916.

35. Lopes J.S., Jesus A.P., and Ramos S.C. // Nucl. Instr. Methotds. 1980. № 169. p. 311.

36. Andersen J.U., Laegsgaard E., and Lund M. // Nucl. Instr. Methotds. 1982. № 192. p. 79.

37. Bhattacharya D., Mitra S.K. // Pramana. 1982. № 19. p. 399.

38. Tawara H., Ishii K., Morita S., Kaji H., Hsu C.N., and Shiokawa T. // Phys. Rev. 1974. A9. p. 1617.

39. Khan M.R., Hopkins A.G., Crumpton D., and Francois P.E. // X-ray Spectrometry. 1977. № 6. p. 140.

40. Magno C., Milazzo M., Pizzi C., Porno F., Rota A., and Riecobono G. // Nuovo Cimento. 1979. A54. p. 277.

41. Criswell T.L., and Gray T.J. // Phys. Rev. 1974. A10. p. 1145.

42. Anholt R. // Phys. Rev. 1978. A17. p. 983.

43. Divous S., Raith B., and Gonslor // Nucl. Instr. Methotds. 1984. B3. p. 27.

44. Kheld N.A., Gray T.J. // Phys. Rev. 1975. A11. p. 893.

45. Wilson S.R., McDanel F.D., Rowe J.R., and Duggan J.I. // Phys. Rev. 1977. A16. p. 903.

46. Inner-shell and x-ray physics of atoms and solids / Plenum; edited by D.J. Fabian, H. Kleinpoppen, and L.M. Watson. New-York. 1981. p. 21.

47. Jesus A.P., and Lopes J.S. // Instr. Methotds. 1982. 192. p. 25.

48. Hansteen J.M., and Messelt S. // Nucl. Phys. 1957. № 2. p. 526.

49. Messelt S. // Nucl. Phys. 1958. № 5. p. 435.

50. Bissinger G.A., Shafroth S.M., and Waltner A.W. // Phys. Rev. 1972. A5. p. 2046.

51. Khan J.M., Potter D.L., and Worley R.D. // Phys. Rev. 1966. 145. p. 23.

52. Chang C.N., Morgan J.F., and Blatt S.L. // Phys. Rev. 1975. A11. p. 607.

53. Busch C.E., Baskin A.B., Nettles P.H., and Shafroth S.M. // Phys. Rev. 1973. A7. p. 1601.

54. Goudarzi M., Shokouhi F., Lamehi-Rachti M., and Olialy P. // Nucl. Instr. Methotds. 2006. B247. p. 217.

55. Ключников А.А., Пучеров Н.Н., Чеснокова Т.Д., Щербин В.Н. Методы анализа на пучках заряженных частиц. Киев. Наукова Думка. 1987.