ИМПУЛЬСТІК ГРАФИТТІ РЕАКТОРДАҒЫ МАТЕРИАЛДАРДЫҢ РАДИАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗДЫРУ СИПАТТЫН АНЫҚТАУШЫ НЕЙТРОНДЫ-ФИЗИКАЛЫҚ ПРОЦЕСТЕРДІ ЗЕРТТЕУ

Реакторішілік эксперименттерді әдістемелі қамтамасыз етуге қойылатын талаптарды қатайту сәулеленетiн эксперименттiк құрылғылардың қауiпсiздiк тұрғысынан маңызды параметрлерiн болжау сапасын арттыру қажеттiгiн айқындайды. Осы жұмыста ИГР реакторында сәулелену кезінде құрылғы элементтерінің температурасын сапалы болжау үшін реактордың нейтрондық және гамма-өрістерінің әсерімен радиациялық қыздыру тетіктерінің талдауы ұсынылған. ИГР реакторында жоспарланған сәулелену кезінде конструкциялық материалдардың үлгілерін нәтижелі радиациялық қыздыруға әртүрлі нейтронды-физикалық процестердің салымын айқындау бойынша есептеулер жүргізілді, конструкциялық материалдардың үлгілерінде көлемдік энергияның бөлінуі айқындалды.

1. Research Reactors Database (RRDB) // http://nucleus.iaea.org/RRDB.

2. Batyrbekov E., Vityuk V., Vurim V., Vityuk G. Experimental opportunities and main results of the impulse graphite reactor use for research in safety area // Annals of Nuclear Energy. – 2023. – Vol. 182. 109582. https://doi.org/10.1016/j.anucene.2022.109582

3. Батырбеков Э.Г., Вурим А.Д., Гайдайчук В.А., Витюк В.А. Импульсный графитовый реактор: опыт эксплуатации и применения для испытаний твэлов и ТВС: Монография – ООИ «Ишим», 2023. – 208 с.

4. Kelsingazina R., Vityuk V., Vurim A., Vityuk V., Mukhamedov N., Tikhomirov G. Computational approaches for determining the nuclear heating value of structural materials during the irradiation at the IGR reactor // Annals of Nuclear Energy, 2024, 204, 110532. DOI: 10.1016/j.anucene.2024.110532

5. Глушков Е.С., Демин В.Е., Пономарев-Степной Н.Н., Хрулев А.А. Тепловыделение в ядерном реакторе. – М.: Энергоатомиздат, 1985. – 160 с.

6. Бартоломей Г.Г., Бать Г.А., Байбаков В.Д., Алхутов М.С. Основы теории и методы расчета ядерных энергетических реакторов. Учебное пособие для вузов. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.: Энергоатомиздат, 1989. – 512 с.

7. Jurbandam Linina. Calculation of the fission q-value and spatial energy deposition in the SAFARI-1 nuclear reactor. University of the Witwatersrand, Johannesburg. – 2018. https://hdl.handle.net/10539/26701.

8. Brown Forrest B., Mosteller Russell D., Martin William R. Monte Carlo - Advances and Challenges. Switzerland: Paul Scherrer Institut (PSI). – 2008.

9. Стогов Ю.В. Основы нейтронной физики: Учебное пособие.- М.: МИФИ, 2008. – 204 с.

10. Климов А.Н. Ядерная физика и ядерные реакторы : учебник для вузов. – 2-е изд., перераб. и доп. – Москва: Энергоатомиздат, 1985. – 350 с.

11. Мухамедов Н.Е., Витюк Г.А., Келсингазина Р.Е., Должиков С.А., Богомолова И.Н. Расчетное обоснование экспериментов по исследованию радиационного разогрева материалов в реакторе ИГР. // Физико-технические проблемы в науке, промышленности и медицине: сборник тезисов докладов XI Международной научно-практической конференции. Томский политехнический университет. – Томск: Томский политехнический университет, 2022. – с. 53

12. Мухамедов Н.Е., Витюк Г.А., Келсингазина Р.Е., Должиков С.А., Богомолова И.Н. Определение режимов реакторных исследований радиационного разогрева материалов ядерной и термоядерной техники. // Вестник ВКТУ. – 2022. –№4 – с. 167-179. DOI 10.51885/1561-4212_2022_4_167

13. Компьютерная модель реактора ИГР для стационарных нейтронно-физических расчетов: а. с. № 2738 от 27.12.16 Республика Казахстан / А.Д. Вурим, В.М. Котов, Р.А. Иркимбеков, Л.К. Жагипарова, А.А. Байгожина.

14. Pelowitz D., Fallgren A., McMath G. MCNP6 User's Manual Code Version 6.1.1 Beta. Report LA-CP-14-00745, 2014.

15. X-5 Monte Carlo Team. MCNP — a General Monte Carlo N-Particle Transport Code, Version 5, Volume I: Overview and Theory: LA-UR-03-1987. Los Alamos National Laboratory, 2003.

16. Wang M. et. al. The AME2016 atomic mass evaluation (II). Tables, graphs and references // Chinese Phys. C. – 2017. – V. 41, № 3.

17. Hubbell J. H. Photon Cross Sections, Attenuation Coefficients, and Energy Absorption Coefficients From 10 keY to 100 GeV. Tech. rep. NSRDS-NBS 29. National Bureau of Standards. 1969. https://doi.org/10.6028/NBS.NSRDS.29