КОМПЬЮТЕРДЕ ИМИТАЦИЯЛЫҚ МОДЕЛЬДЕУ ӘДІСТЕРІН ПАЙДАЛАНА ОТЫРЫП, ҚЫСҚА УАҚЫТ ҰСТАЛҒАН ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ЯДРОЛЫҚ ОТЫНҒА АРНАЛҒАН ТАСЫМАЛДАУ КОНТЕЙНЕРІН ҚОЛДАНУДЫҢ ТЕХНИКАЛЫҚ МҮМКІНДІГІН НЕГІЗДЕУГЕ АРНАЛҒАН НЕЙТРОНДЫҚ-ФИЗИКАЛЫҚ ЕСЕПТЕУЛЕР

Бұл жұмыс екі сатылы кешенді зерттеудің соңғы сатысы болып саналады, ол ПЯО-ны қысқа уақыт ұстап барып тасымалдау мүмкіндігін негіздеуге және ТҚК конструкциясына қойылатын талаптарды әзірлеуге бағытталған. Жұмыста қысқа уақыт ұсталған пайдаланылған ядролық отынды тасымалдау үшін тасымалдау контейнерін қолданудың техникалық мүмкіндігін негіздеу бойынша зерттеу нәтижесі ұсынылған. Радиоактивті сәулеленуден қорғау бойынша есептеу жүргізілді, ядролық қауіпсіздік негізделді, нейтрондық-физикалық ілеспе процестер зерделенді. Жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде пайдаланылған ядролық отынға арналған тасымалдау контейнерін қолданудың техникалық мүмкіндігі негізделді, конструкциясы темір-бетон + уран диоксиді және шойын + уран диоксиді материалынан жасалған, газбен толтырылған немесе сіңіргіш сұйықтықпен толтырылған себеттегі пайдаланылған ядролық отынға арналған контейнердің ең қолайлы нұсқасы ұсынылған. Мақсатқа жету үшін жұмыста компьютерлік модельдеу әдістері қолданылды, қалыпты және авариялық пайдалану жағдайында радиациядан қорғану мен ядролық қауіпсіздікті негіздеу үшін есептеулер жүргізілді, ПЯО салынған контейнерімен ілесе жүретін нейтрондық-физикалық процестер зерттелді. Материалының қалыңдығына және ПЖБЖ контейнерінің толтырылуына байланысты радиациядан қорғануға арналған материалдардың бірнеше нұсқасы қарастырылды. 

1. Conceptual View of the Implementation of the Nuclear Energy Program in the Republic of Kazakhstan / Batyrbekov E., Vityuk V., Zarva D., Sharipov M. // Energies. – 2024. – Vol. 17. – No. 22. – P. 5788.

2. Connolly, K.J., Pope, R.B. A Historical Review of the Safe Transport of Spent Nuclear Fuel. – US Department of Energy. FCRD-NFST-2016-000474. – August 31, 2016.

3. D. Aquaro, N. Zaccari, M. Di Prinzio, G. Forasassi Numerical and experimental analysis of the impact of a nuclear spent fuel cask // Nuclear Engineering and Design. –2010. – Vol. 240, Issue 4.– P. 706–712.

4. Belal Almomani, Yoon-Suk Chang Failure probability assessment of SNF cladding transverse tearing under a hypothetical transportation accident // Nuclear Engineering and Design. –2021. – Vol. 379.

5. Rules for the Safe Transport of Radioactive Materials. 2018 Edition No. SSR-6 (Rev. 1), IAEA.

6. “Rules for the Transportation of Nuclear Materials, Radioactive Substances, and Radioactive Waste” Approved by the Order of the Minister of Energy of the Republic of Kazakhstan dated May 28, 2021, No. 183.

7. American Society of Mechanical Engineers, ASME BPVC Section III – Rules for Construction of Nuclear Facility Components – Division 1. In Subsection NB: Class Components, 2010.

8. American Society of Mechanical Engineers, ASME BPVC Section III – Rules for Construction of Nuclear Facility Components – Appendices, 2015.

9. Safety Rules for the Storage and Transportation of Nuclear Fuel at Nuclear Power Facilities. PnAE G-14-029-91.

10. General Provisions for Ensuring the Safety of Nuclear Fuel Cycle Facilities (GPB OYATs). NP-0162000, Moscow, 2000.

11. Nuclear Safety Rules for the Transportation of Spent Nuclear Fuel. PBYA-06-08-77, 1978.

12. J. B. Lambert, “Events During the Postulated Drop Accident with BN-350 Cask”, Argonne National Laboratory Intra-Laboratory Memo to R. W. Schaefer, December 3, 1998.