МЕДЕУДЕ СЕЛ ТАСҚЫНЫНАН ҚОРҒАУ БӨГЕТІН ЖАСАУ ҮШІН ЖҮРГІЗІЛГЕН ЖАРЫЛЫСТАРДЫҢ ТАРИХИ СЕЙСМИКАЛЫҚ ЖАЗБАЛАРЫ
https://doi.org/10.52676/1729-7885-2019-2-128-137
Аннотация
Медеуде бөгетті салу үшін жүргізілген жарылыстардың сипаттамалары (1966 ж. 21 қазан, 1967 ж. 14 сәуір және 1973 ж. 20 қараша), Алматы қ. осы жарылыстардың макросейсмикалық көріністері туралы мәліметтер, сондайақ Орталық Азияда бөгеттің құрылысын жүргізу кезінде қуатты өнеркәсіп және зерттеу жарылыстарымен салыстырғандағы сейсмикалық әсер қарастырылды. Тарихи мұрағаттық сейсмограммалар негізінде құрылған жақын және аймақтық арақашықтағы негізгі аймақтық фазалардың годографы, сондай-ақ Алматы қ. маңындағы Солтүстік Тянь-Шань ауданы үшін жиынтық годограф суреттелді. Қырғызстанда 2009 ж. 22 желтоқсанда болған қуатты Қамбар ата жарылысының жазбалары бойынша құрылған годографпен салыстыру жүргізілді. Алынғантнәтижелер сейсмикалық оқиғаларды оқшаулауды жақсарту үшін және Алматы қ. ерте ескерту жүйесін моделдеу үшін пайдаланылуы мүмкін.
Әдебиет тізімі
1. Флейшман, С.М. Сели / С.М. Флейшман. – Ленинград: Гидрометеоиздат. – 1978. – 314 с.
2. Проскурин, В.Н. Алма-Ата от А до Я в калейдоскопе событий //Электронный ресурс: http://vernoye-almaty.kz/a-z.shtml
3. Кевлишвили, П.В. Взрыв в Медео. Предварительный отчет по результатам научных наблюдений, проведенных экспедициями ИФЗ АН СССР. / П.В. Кевлишвили, А.Н. Ромашов, Т.В. Раутиан [и др.]. – Москва-Алма-Ата, 1966. – 82 с.
4. Родионов, В.Н. Применение крупных взрывов на строительстве плотин / В.Н. Родионов, А.Н. Ромашов // Peaceful nuclear explosions 111. – Vienna: International Atomic Energy Agency, 1974.
5. Adushkin, V.V. Seismic and source characteristics of large chemical explosions / V.V. Adushkin, V. N. Kostuchenko, L. M. Pernik [et al]. – M.: IDG, 1995. – 334 p.
6. Гальперин, Е.И. Изучение сейсмического режима крупных промышленных центров / Е.И. Гальперин, И.Л. Нерсесов, Л.М. Воровский, Р.М. Гальперина, А.И. Чесноков. – М.: Наука, 1978. – 188 с.
7. Соколова, И.Н. Исторические записи взрывов для создания селезащитной плотины в Медео / И.Н. Соколова, И.Б. Алещенко // Тезисы IX Международной конференции «Мониторинг ядерных испытаний и их последствий», 08– 12 августа 2016 г., Алматы. – С. 134–136.
8. Bormann, P. Ed. New Manual of Seismological Observatory Practice (NMSOP-2). – Potsdam: Deutsches GeoForschungszentrum GFZ. IASPEI, 2012.
9. Бакиров, А.Б. Земная кора и верхняя мантия Тянь-Шаня в связи с геодинамикой и сейсмичностью / отв. редактор ред. А.Б. Бакиров. - Бишкек: Илим. – 2006. – 116 с.
10. Соколова, И.Н. О характеристиках сейсмического шума на периодах, близких к 1,7 с, по данным станций Северного Тянь-Шаня / И.Н. Соколова, Н.Н. Михайлова // Вестник НЯЦ РК, 2008. – Вып. 1. – С. 48–53.
11. Mikhailova, N.N. Present Status of the Network for Seismic Observations in Kazakhstan / N.N.Mikhailova, A.K. Kurskeev // Journal of Earthquake Prediction Research. – Vol.4, N.5. – 1995. – P. 497–506.
12. Шацилов, В.И. Скоростные модели земной коры Казахстана / В.И. Шацилов [и др.]. – Алматы: Евразия, 1993. – 105 с.
13. Нерсесов, И.Л. Кинематика и динамика сейсмических волн на расстояниях до 3500 км от эпицентра // И.Л. Нерсесов, Т.Г. Раутиан // Экспериментальная сейсмика. Труды ИФЗ АН СССР. – М.: Наука, 1964. – С. 63–87.
14. Михайлова, Н.Н. Годограф сейсмических волн по результатам регистрации сигналов от химических взрывов / Н.Н. Михайлова, И.Л. Аристова, Т.И. Германова // Вестник НЯЦ РК: Геофизика и проблемы нераспространения, 2002. – Вып. 2 (10). – С. 46–54.
15. Khalturin, V. I. The seismic signal strength of chemical explosions / V. I. Khalturin, T.G.Rautian, P. G. Richards // Bull. Seism. Soc. Am., 1998, v. 88. – P. 1511–1524.
16. Аристова, И.Л. Сопоставление кинематических и динамических параметров мощных химических взрывов Бурлыкия, Учтерек и Камбарата / И.Л. Аристова, Н.Н. Михайлова, И.Н. Соколова // Вестник НЯЦ РК. – 2012. – Вып. 1. - С. 51–56. 17. Михайлова, Н.Н. Сравнение калибровочных взрывов Омега-2 и Омега-3 по сейсмическим данным на региональных расстояниях / Н.Н. Михайлова, И.Н. Соколова // Вестник НЯЦ РК: Геофизика и проблемы нераспространения. – 2002. − Вып. 2. − С. 36–45.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Соколова И.Н. МЕДЕУДЕ СЕЛ ТАСҚЫНЫНАН ҚОРҒАУ БӨГЕТІН ЖАСАУ ҮШІН ЖҮРГІЗІЛГЕН ЖАРЫЛЫСТАРДЫҢ ТАРИХИ СЕЙСМИКАЛЫҚ ЖАЗБАЛАРЫ. ҚР ҰЯО жаршысы. 2019;(2):128-137. https://doi.org/10.52676/1729-7885-2019-2-128-137
For citation:
Sokolova I.N. HISTORICAL SEISMIC RECORDS OF EXPLOSIONS, CARRIED OUT TO CREATE THE MUD DAM IN MEDEO. NNC RK Bulletin. 2019;(2):128-137. (In Russ.) https://doi.org/10.52676/1729-7885-2019-2-128-137
Қараулар:
315
Мақаланы эл. пошта арқылы жіберу 