HELIANTHUS ANNUS ДАҚЫЛЫМЕН ТАМЫРЛЫҚ ТҮСУІ КЕЗІНДЕ ТРИТИЙДІ ӨЗІНЕ ҚОСЫП АЛУЫ
https://doi.org/10.52676/1729-7885-2021-1-48-53
Аңдатпа
Helianthus Annuus дақылымен тамырлық түсуі кезінде 3Н өзіне қосып алу процесін зертханалық жағдайларда сандық бағалау берілді. Helianthus Annuus тамырлық жүйесімен 3Н созылмалы сіңіру кезінде R факторының мәндері өсіп-жетілу барысында 0,11-ден бастап 0,27 дейін құбылатыны анықталды. Тритийленген органикалық заттектің қалыптасу жылдамдығы жапырақтану фазасында жоғарылап, 0,08-ден бастап 0,044%·ч-1 дейінгі шектерінде өзгеріп отырды. Транслокация индексі (translocation index – TLI) Helianthus Annuus дақылы үшін −3Н тамырлық сіңірілуі кезінде 65% құрады, бұл радионуклидтің аэралды сіңірілуі кезіне қарағанда 2,5 есеге жоғары. Helianthus Annuus мүшелері бойынша 3Н ұзақ уақыт тамырлық түсуі кезінде еркін су тритийі (ЕСТ) үшін «тамырлар > гүлшоғырлар > сабақтар > жапырақтар», органикалық байланысқан тритий (ОБТ) үшін – «гүлшоғырлар > сабақтар > жапырақтар > тамырлар» қатарында азаяды. Helianthus Annuus дақылымен 3Н таралу сипаты 3Н тамырлық сіңірілуі кезінде ЕСТ белсенділік мәндері тамырмен сіңірілген судағы радионуклидтің белсенділігімен өзара тығыз байланыстырылады (r = 0,89). Helianthus Annuus мүшелері бойынша 3Н белгіленген таралу заңдылықтары мен R мәндерінің қоршаған ортаның тритийлік ластану биомониторингі үшін практикалық маңызы бар.
Авторлар туралы
Е. Н. Поливкина
ҚР ҰЯО РМК Радиациялық қауіпсіздік және экология институты филиалы
Қазақстан
Қазақстан
Курчатов
О. Н. Ляхова
ҚР ҰЯО РМК Радиациялық қауіпсіздік және экология институты филиалы
Қазақстан
Қазақстан
Курчатов
Н. В. Ларионова
ҚР ҰЯО РМК Радиациялық қауіпсіздік және экология институты филиалы
Қазақстан
Қазақстан
Курчатов
Л. Ф. Субботина
ҚР ҰЯО РМК Радиациялық қауіпсіздік және экология институты филиалы
Қазақстан
Қазақстан
Курчатов
Әдебиет тізімі
1. Weinberg A. M. The future of nuclear energy / Weinberg A.M. // Phys. Today, 1981. - No. 3. - V. 34. - P. 48-56.
2. Николин О.А. Тритий в водных экосистемах Уральского региона: Автореф. дисс. ... канд. биол. наук. Екатеринбург, 2008. - 25 с.
3. Merphy C.E., Sweet C.W., Fallon R.D. Tritium transport around nuclear fatilities. Nucl. Saf. - 1999. - 23(6). - P. 677-684.
4. Synzynys B. I., Momot O.A., Mirzeabasov O.A., Zemno-va A.V., Lyapunova E.R., Glushkov Yu.M., Oudalova A.A. Radiological Problems of Tritium. / XIII International Youth Scientific and Practical Conference «Future of atomic energy - AtomFuture 2017» Obninsk, 2018. - P. 249-260. https://doi.org/10.18502/keg.v3i3.1624.
5. Boyer C., Vichot L., Fromm M., Losset Y., Tatin-Froux F., Guetat P., Badot P.M. Tritium in plants: a review of current knowledge // Environ. Exp. Bot., 2009. - V. 67. -No. 1. - P. 34-51. https://doi.org/10.1016/j.envexbot.2009.06.008.
6. Garland J. A., Ameen M. Incorporation of tritium in grain plants // Health Phys., 1979. - No. 36. - P. 35-38.
7. Diabate S., Strack S. Organically bound tritium // Health Phys., 1993. - V. 65. - No. 6. - P. 698-712.
8. UNSCEAR 2016 Report. Annex C. Biological effects of selected internal emitters - Tritium. New York, USA: United Nations, 2017. - P. 241-359.
9. Методы исследований в агрохимии: краткий курс лекций для аспирантов направления подготовки / сост.: Е.А. Нарушева // Сельское хозяйство. - Саратов: ФГБОУ ВПО «Саратовский ГАУ», 2014. - С. 16-23.
10. Лукашенко С. Н., Ларионова Н. В., Зарембо В. П. Инновационный патент РК. № 29721. Установка для извлечения воды из образцов // Электронный бюллетень. Астана, 2015. - бюл. № 4. [Электронный ресурс] URL: http://kzpatents.com/4-ip29721-ustrojjstvo-dlya-izvlecheniya-vody-iz-obrazcov.html (дата обращения 25.12.2019).
11. Качество воды. Определение объёмной активности трития. Метод подсчёта сцинтилляций в жидкой среде. Международный стандарт ISO 9698:2010. Астана: «КазИнСт», 2010. - 32 с.
12. Shem Hui-fang, Yao Ren-tai. Study of ratio of tritium concentration in plants water to tritium concentration in air moisture for chronic atmospheric release of tritium //Energy Procedia, 2011. - No. 5. - P. 2421-2425. https://doi.org/10.1016/j.egypro.2011.03.416.
13. Sang-Bong Kim, Myung-Ho Lee, Gun-Sik Choi Investigation into tritium behavior in Chinese cabbage and Rice after a short-term exposure of HTO // J. Korean Asso. Radiat. Prot., 1998. - V. 23. - No. 2. - Р. 75-82.
14. Atarashi-Andoh M., Amano H., Ichimasa M., Ichimasa Y. Conversion rate of HTO to OBT in plants // Fusion Sci. Techn., 2002. - V. 41. - No. 3. - P. 427-431.
15. Strack S., Diabat S., Muller J., Raskob W. Organically bound tritium formation and translocation in crop plants, modelling and experimental results // Fusion Techn., 1995. - No. 28. - P. 951-956.
16. Поливкина Е.Н. Оценка аэрального поглощения НТО культурой Helianthus Annuus в условиях Семипалатинского испытательного полигона / Поливкина Е.Н., Ларионова Н.В., Ляхова О.Н. // Радиация и риск, 2020. - № 1 - С. 79-89
17. Якушкина Н.И., Бахтина Е.Ю. Физиология растений: Учебник. М.: ВЛАДОС, 2004. - 484 с.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Поливкина Е.Н., Ляхова О.Н., Ларионова Н.В., Субботина Л.Ф. HELIANTHUS ANNUS ДАҚЫЛЫМЕН ТАМЫРЛЫҚ ТҮСУІ КЕЗІНДЕ ТРИТИЙДІ ӨЗІНЕ ҚОСЫП АЛУЫ. ҚР ҰЯО жаршысы. 2021;(1):48-53. https://doi.org/10.52676/1729-7885-2021-1-48-53
For citation:
Polivkina Ye.N., Lyakhova O.N., Larionova N.V., Subbotina L.F. INCORPORATION OF TRITIUM BY HELIANTHUS ANNUS WHEN ENTERING THROUGH THE ROOTS. NNC RK Bulletin. 2021;(1):48-53. (In Russ.) https://doi.org/10.52676/1729-7885-2021-1-48-53
Қараулар:
615
Мақаланы эл. пошта арқылы жіберу 