СУТЕГІ ИЗОТОПТАРЫНЫҢ ӘРТҮРЛІ СОРТТЫ ЛИТИЙ КЕРАМИКАЛАРЫМЕН ӘРЕКЕТТЕСУІН ЗЕРТТЕУ ЭКСПЕРИМЕНТТЕРІ

Бұл жұмыста сутегі изотоптарының әртүрлі сортты литий керамикаларымен өзара әрекеттесуін зерттеу эксперименттерінің нәтижелері сипатталған. Зерттеулер екі кезеңде жүргізілді: дейтерий ортасында үлгілерді қанықтыру жөніндегі жұмыстар циклі 300 °С, 500 °С, 700 °С температураларда GSL-1600 өнеркәсіптік жоғары вакуумдық құбырлы пеш базасында газдардың материалдармен (CorrSiC’a) өзара әрекеттесуін зерттеуге арналған қондырғыда жүргізілді; үлгіні қыздыру байланыссыз тәсілмен, индукциялық қыздырумен, 2 К/с және 10 К/с жылдамдықпен, қондырғы камерасындағы қалдық газдардың қысымы ~10−4 Па болғанда қондырғысындағы кейінгі термодесорбциялық (ТДС) эксперименттермен жүзеге асырылады. Әр түрлі сортты литий керамикасынан дейтерий газын шығарудың активтендіру энергиясының мәні алынды.

1. T. Tanabe, Tritium: Fuel of Fusion Reactors, Springer, 2017. – P. 273–294;

2. R. Lässer, A. Antipenkov, N. Bekris et al. “Tritium in fusion: R&D in the EU” // Fusion Science and Technology 54(1):39–44 July 2008. https://doi.org/10.13182/FST08-A1761

3. L.M. Giancarli et al. Overview of the ITER TBM Program. Fusion Engineering and Design, 87 (2012) 395–402.

4. К. Tsuchiya, H. Kawamura, K. Fuchinoue, H. Sawada, K. Watarumi, Fabrication development and preliminary characterization of Li2TiO3 pebbles by wet process // J. Nucl. Mater. 258–263 (1998) 1895–1990.

5. Chikhray Y., Kulsartov T., Shestakov V., Kenzhina I., Askerbekov S., Sumita J., Ueta S., Shibata T., Sakaba N., Abdullin Kh., Nemkayeva R. Corrosion test of HTGR graphite with SiC coating // International Topical Meeting on High Temperature Reactor Technology (HTR 2016): ANS Proceedings, Las Vegas, NV, November 6-10, 2016. – Vol. 1. – P. 572–577.

6. Габдуллин М.Т. и др. Способ проведения термодесорбционных исследований газовыделения водорода из металлических образцов малой массы / Габдуллин М.Т., Кульсартов Т.В., Заурбекова Ж.А., Чихрай Е.В. // Патент РК на полезную модель №5335, опубл. 28.08.2020.

7. Бекман И.Н. Экспериментальные методы изучения диффузии радиоактивных газов в твердых телах, 7 Сорбционый метод // Радиохимия, 1983. № 2. – С. 252–261.

8. Redhead P. Thermal desorption of gases // Vacuum, 1962. – Vol. 12, № 8. – P. 203–211.

9. Беграмбеков Л.Б., Курнаев В.А., Писарев А.А. Метод определения энергии активации для процесса диффузии газа, внедренного в металл // Атомная энергия, 1971. – Том 31, вып. 6. – С. 625–626.

10. Писарев А.А., Бандурко В.В., Цыплаков В.Н. Определение энергии активизации газовыделения ионновнедренного дейтерия из нержавеющей стали // Атомная энергия, 1987, – Том 63, – P. 28–30.

11. Габис И.Е., Компаниец Т.И, Курдюмов А.А. Поверхностные процессы и водородопроницаемость металлов // Взаимодействие водорода с металлами / под ред. А.П. Захарова. – М.: Наука, 1987. – С. 177–208.

12. Вудраф Д., Делчар Т. // Современные методы исследования поверхности. М.: Мир, 1989. – 568 с.