ОПТИЧЕСКИЕ И ТЕПЛОВЫЕ МОДЕЛИ ПРОТИВ ЛЕСНЫХ ПОЖАРОВ: ИНТЕГРАЦИЯ БПЛА И ТЕЛЕМЕТРИИ

В данной статье рассмотрены актуальные проблемы лесных и степных пожаров в Республике Казахстан, их увеличение частоты, влияние на экосистемы и экономику, а также на безопасность человека. Обсуждается необходимость использования современных технологий в контроле и управлении пожарами, в том числе беспилотных летательных аппаратов (БПЛА). В компьютерном программировании математическая формула закона Стефана-Больцмана использовалась для моделирования теплового процесса как физического явления. В результате расчетов в программе Python была подтверждена зависимость теплового потока от расстояния и коэффициента дыма. В ходе исследования получены результаты расчета теплового излучения на основе методики оценки оптических и тепловых показателей для раннего предупреждения пожара. Было показано, что интеграция БПЛА и телеметрии улучшает контроль над пожарными условиями, повышает точность прогнозирования пожаров за счет оперативного получения информации в режиме реального времени. Этот подход предлагается как важный способ защиты экосистем и жизни людей.

1. J. A. Smith and L. B. Jones, Дала өрттерін басқарудағы қашықтықтан зондтау: қолдану және жетістіктер // Экологиялық менеджмент журналы. – 2020. – Vol. 256. – Art. No. 109961. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2019.109961

2. Kursiv Media, «Елімізде соңғы үш жылда 2251 орман өрті тіркелген». – 2023. https://kz.kursiv.media/kk/202306-12/elimizde-songghy-uesh-zhylda-2251-orman-oertitirkelgen/

3. Makat Tynysy, «Дала өртінің алдын алу керек». – 2023. https://maqat-tynysy.kz/zhanalyqtar/audan/dala-ortininaldyn-alu-kerek.html.

4. Y. Zhang and H. Zhang, Орман өрттерін бақылау және басқару үшін ұшқышсыз ұшу аппараттарын пайдалану: Шолу // Халықаралық Қашықтықтан Зондтау Журналы. – 2019. – Vol. 40, No. 12. – P. 4694– 4715. https://doi.org/10.1080/01431161.2019.1589703

5. Kazinform, «Қазақстанның қай өңірлерінде орман өрті жиі болады». – 2023. https://kaz.inform.kz/news/kazakstannyn-kay-onirlerindeorman-orti-zhii-bolady_a4057729

6. H. Balzter and B. A., Өртті бағалау үшін оптикалық және термиялық қашықтықтан зондтау: әдістемелері мен қолданылуы // Қоршаған ортаны қашықтықтан зондтау. – 2021. – Vol. 255. – Art. No. 112278. https://doi.org/10.1016/j.rse.2021.112278

7. F. N. Kogan, Дала өрттерін спутниктік бақылау: жаңа тәсіл // Жерді бақылау және қашықтықтан зондтауды қолдану. – 2019. – Vol. 48. –P. 145–152. https://doi.org/10.1016/j.eoear.2019.06.005

8. W. Liu and Z. Zhou, Өртті анықтау мен басқарудағы ұшқышсыз ұшу аппараттарының (ҰҰА) рөлі: Шолу // Өрт Технологиясы. – 2020. – Vol. 56, No. 3. – P. 971– 992. https://doi.org/10.1007/s10694-019-00941-6

9. C. Karki and T. Parker, Ұшқышсыз ұшу аппараттарындағы өртті анықтау үшін термиялық бейнелеуді интеграциялау // Жағдайлық зерттеу, Датчиктер. – 2021. – Vol. 21, No. 9. – Art. No. 3060. https://doi.org/10.3390/s21093060.

10. J. P. Boulanger and D. Fortin, Өрттің таралуын болжау: қазіргі әдістер мен технологияларға шолу // Орман экологиясы және басқару. – 2018. – Vol. 410. – P. 167–177, 2018. https://doi.org/10.1016/j.foreco.2017.10.009

11. C. Chu and H. T., Орман өрттерін термиялық қашықтықтан зондтаудағы жетістіктер: технологиялар және қолдану // Халықаралық қолданбалы жерді бақылау және геоақпараттық журнал. – 2022. – Vol. 105. – Art. No. 102556. https://doi.org/10.1016/j.jag.2021.102556