3–5.3 МэВ ЭНЕРГИЯ ДИАПАЗОНЫНДАҒЫ 7Li ЯДРОСЫНДАҒЫ ПРОТОНДАРДЫҢ СЕРПІМДІ ШАШЫРАУЫН ЗЕРТТЕУ

Бұл жұмыста ядроның құрылымы мен өзара әсерлесу механизмдерін дәлірек есепке алуға мүмкіндік беретін оптикалық модель аясында толық толқын әдісі (Full-Wave Method) қолданылып, ⁷Li ядросына протондардың серпімді шашырауы зерттеледі. Есептеулерде ядро тығыздығын ескеретін, нуклон-нуклон әсерлесуінің тиімді моделі негізінде құрылған M3Y микроскопиялық бүктелген потенциалы қолданылады. Шредингер теңдеуі Рунге-Кутта әдісімен (6–8 реттілігі) шешіліп, есептеулер Python тілінде жүргізілді. Нәтижелер Ван де Грааф үдеткішінде алынған эксперименттік деректермен салыстырылады. Бұл ядролық өзара әрекеттесу параметрлерін нақтылауға және ⁷Li ядросының құрылымын түсінуге, сондай-ақ потенциалдың жорамал компоненттері мен парциалдық толқындар санының кеңеюі сияқты қосымша әсерлерді есепке алу қажеттілігін анықтауға мүмкіндік береді.

1. Burtebaev N., Lukyanov K.V., Zagrebaev V.I., Kadyrov Sh.A. Phenomenological and semi-microscopic study of the p, d, ³He and ⁴He elastic scattering on ⁶Li // Recent Co ntributions to Physics. – 2011. – V. 36, No. 1. – P. 5–15.

2. Fasoli, U., Toniolo, D., & Zago, G. Elastic and inelastic scattering of protons by ⁷Li in the energy interval (3.0–5.5) MeV // Nuovo Cimento. – 1964. – V. 34(3). – P. 542. https://doi.org/10.1007/BF02749997

3. Khoa, D.T., et al. Microscopic optical model potential for nuclear reactions // Physical Review C. – 2000. – V. 63(3). – P. 034007. https://doi.org/10.1103/PhysRevC.63.034007

4. Chapel, E., Bauge, E., Delaroche, J. P., Girod, M., & Gogny, D. Microscopic Optical Potential Derived from Mean-Field Theory // Physical Review C. – 1998. – V. 57(1). – P. 513. https://doi.org/10.1103/PhysRevC.57.513

5. Koning, A. J., & Delaroche, J. P. Local and global nucleon optical models from 1 keV to 200 MeV // Nuclear Physics A. – 2003. – V. 713(3-4). – P. 231–310. https://doi.org/10.1016/S0375-9474(02)01321-0

6. Khoa, D. T., Satchler, G. R., & von Oertzen, W. (1997). Folding Model Analysis of Elastic and Inelastic Alpha Nucleus Scattering // Physical Review C. – 1997. – V. 56(2). – P. 954. https://doi.org/10.1103/PhysRevC.56.954

7. Feshbach, H. Unified Theory of Nuclear Reactions // Annals of Physics. – 1958. – V. 5(4). – P. 357–390; – 1962. – V. 19(2). – P. 287–333. https://doi.org/10.1016/0003-4916(58)90007-1

8. De Vries, H., De Jager, C. W., & De Vries, C. (1987). Nuclear charge-density-distribution parameters from elastic electron scattering. Atomic Data and Nuclear Data Tables, 36(3), 495-536. https://doi.org/10.1016/0092-640X(87)90013-1

9. EXFOR Database (Experimental Nuclear Reaction Data) – Международное агентство по атомной энергии (IAEA). Доступно на: https://www-nds.iaea.org/exfor/

10. IAEA Optical Model Library – База данных параметров оптических потенциалов. Международное агентство по атомной энергии (IAEA). Доступно на: https://www.nds.iaea.org/omlib/

11. Satchler, G. R. Direct Nuclear Reactions. Oxford Univer sity Press. – 1983.

12. Gales, S., Stoyanov, Ch., & Trzaska, W. Nuclear Structure Far from Stability: New Physics and New Technology. Institute of Physics Publishing. – 1999.

13. Bertulani, C. A. Nuclear Reactions in Astrophysics. Wiley-VCH. – 2007.

14. Tamura, T. Nuclear Optical Model. North-Holland. – 1971.